W obliczu ciągłych zmian w przepisach środowiskowych pojawił się nowy wymóg, który wymusza na Twojej firmie znaczne dostosowania. Na pierwszy rzut oka może wydawać się drobną zmianą, jednak w rzeczywistości wiesz, że oznacza szereg wyzwań. Z perspektywy konsumenta to niedokręcona nakrętka, przez którą wylewa się napój w samochodzie bądź przypadkowo zahacza o nos w momencie próby ugaszenia pragnienia. Dla Ciebie, jako producenta stanowi pasmo problemów, reklamacji i dodatkowych kosztów związanych z naprawą wyrządzonych szkód.
Zastanawiasz się, jak te nowe wymogi, które wiążą się z dodatkowymi nakładami finansowymi na dostosowanie produkcji, mogą pozytywnie wpłynąć na środowisko? Jakie korzyści mogą płynąć z tych zmian, mimo że są one obciążeniem dla Twojej firmy?
W kolejnych częściach artykułu przyjrzymy się wyzwaniom, które stoją przed Twoją firmą oraz wyjaśnimy, jakie są przyczyny nowych przepisów. Sprawdźmy, jak dostosować się do nowych regulacji, aby sprostać tym wymaganiom.
Nowe przepisy, nowe wyzwania: Czy Twoja firma jest gotowa?
Od 1 lipca 2024 r. wszystkie nakrętki plastikowe muszą być fabrycznie przymocowane do opakowań na napoje. Obowiązek ten wynika z Dyrektywy Plastikowej, o której więcej możesz przeczytać w artykule dotyczącym SUP. Założenia Dyrektywy skupiają się wokół zmniejszania wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko, szczególnie morskie oraz wspierania rozwoju gospodarki o obiegu zamkniętym. [1]
Art. 6 ust. 1
„Państwa członkowskie zapewniają, aby wymienione w części C załącznika produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, których zakrętki i wieczka są wykonane z tworzyw sztucznych, mogły być wprowadzane do obrotu tylko wtedy, gdy te pokrywki i wieczka pozostają przymocowane do pojemników podczas etapu zamierzonego użytkowania produktu”.
Wprowadzający (nie producent opakowań) napoje w jednorazowych pojemnikach z tworzyw sztucznych o pojemności do 3 litrów może wprowadzać je do obrotu pomimo niespełnienia wymogu przymocowania zakrętek do tych opakowań, pod warunkiem że opakowania te zostały wprowadzone do obrotu przed dniem wejścia w życie obowiązku.
Gdzie szukać przyczyn zmian?
Wśród zanieczyszczeń wód i plaż dominują zanieczyszczenia z tworzyw sztucznych. Przeprowadzone analizy wyraźnie wskazują na ogrom problemu, jaki stanowią gubiące się nakrętki. Szacuje się, że znajdują się wśród 5 najbardziej śmiercionośnych śmieci w oceanie. [2] Ich niewielki rozmiar sprawia, że nawet kiedy są segregowane w odpowiedni sposób, przelatują przez sito w sortowni i trafiają do frakcji drobnej. W konsekwencji tworzywo dobrej jakości nie zostaje poddane recyklingowi. Przymocowanie nakrętki na stałe do opakowania ma sprawić, że cały surowiec zostanie odzyskany i posłuży do produkcji kolejnych przedmiotów.
Badania naukowe nad degradacją butelek PET na głębokości 150-350 metrów wskazują na to, że czas jej rozkładu wynosi około 15 lat, po czym rozpada się na małe kawałki plastiku. [3] Drobne cząstki plastiku stanowią ogromne zagrożenie dla życia ludzi i zwierząt. Ssaki morskie, żółwie, ptaki i ryby często mylą odpady z tworzyw sztucznych z pożywieniem. Szacuje się, że ponad 690 gatunków cierpi z powodu negatywnych skutków zanieczyszczenia plastikiem. [4]
Jakie są nowe wymogi?
Przepisy nakładające na przedsiębiorców obowiązek przytwierdzania zakrętek i pokrywek do butelek obejmują również:
W myśl artykułu 6 ust. 5 Dyrektywy SUP każde państwo członkowskie musi zapewnić, że od 2025 r. butelki PET będą zawierały co najmniej 25%, a od 2030 r. co najmniej 30% tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu.
Art. 6 ust. 5
W odniesieniu do butelek na napoje wymienionych w części F załącznika, każde państwo członkowskie zapewnia, aby:
- od 2025 r. butelki na napoje wymienione w części F załącznika, których głównym składnikiem jest politereftalan etylenu („butelki PET”), zawierały co najmniej 25% tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu, obliczane jako średnia dla wszystkich butelek PET wprowadzonych do obrotu na terytorium danego państwa członkowskiego; oraz
- od 2030 r. butelki na napoje wymienione w części F załącznika zawierały co najmniej 30 % tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu, obliczane jako średnia dla wszystkich takich butelek na napoje wprowadzonych do obrotu na terytorium danego państwa członkowskiego.
- Rozszerzona odpowiedzialność producenta
Zgodnie z artykułem 8 ust. 2 producenci mają obowiązek ponoszenia kosztów związanych z:
- upowszechnianiem wiedzy na temat właściwego postępowania z odpadami;
- zbieraniem odpadów z publicznych systemów zbierania, w tym koszty infrastruktury i jej funkcjonowania;
- sprzątaniem odpadów, ich transportem i przetwarzaniem.
Art. 8 ust. 2
Państwa członkowskie zapewniają, aby producenci wymienionych w części E sekcja I załącznika do niniejszej dyrektywy produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych pokrywali koszty zgodnie z zawartymi w dyrektywach 2008/98/WE i 94/62/WE przepisami dotyczącymi rozszerzonej odpowiedzialności producenta oraz, o ile nie są już one uwzględnione, następujące koszty:
- koszty środków służących upowszechnianiu wiedzy, o których mowa w art. 10 niniejszej dyrektywy, w odniesieniu do tych produktów;
- koszty zbierania odpadów w przypadku tych produktów, które są pozostawiane w publicznych systemach zbierania odpadów, w tym koszty infrastruktury i jej funkcjonowania, a następnie koszty transportu tych odpadów i ich przetwarzania; oraz
- koszty sprzątania odpadów pochodzących z tych produktów, a następnie koszty ich transportu i przetwarzania.
- Działania zwiększające świadomość
Od państw członkowskich wymaga się (art. 10), aby podejmowały działania informacyjne i edukacyjne dotyczące:
- dostępności alternatywnych produktów wielokrotnego użytku;
- wpływu na środowisko jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych;
- wpływu na sieci kanalizacyjne nieodpowiednich sposobów unieszkodliwiania odpadów.
Powyższe działania mogą znacząco wpłynąć na wizerunek firm w świetle nowych zmian proekologicznych i co za tym idzie – relacje z klientami.
Art. 10
Państwa członkowskie podejmują środki w celu informowania konsumentów oraz zachęcania ich do odpowiedzialnego zachowania, by zmniejszyć zaśmiecenie pochodzące z produktów objętych niniejszą dyrektywą oraz podejmują środki w celu informowania konsumentów produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, które to produkty wymieniono w części G załącznika, i użytkowników narzędzi połowowych zawierających tworzywa sztuczne na temat następujących kwestii:
- dostępności alternatywnych produktów wielokrotnego użytku, systemów ponownego użycia i metod gospodarowania odpadami w przypadku tych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i narzędzi połowowych zawierających tworzywa sztuczne oraz na temat najlepszych praktyk w zakresie należytego gospodarowania odpadami prowadzonego zgodnie z art. 13 dyrektywy 2008/98/WE;
- wpływu na środowisko, w szczególności środowisko morskie, zaśmiecania i innego nieodpowiedniego unieszkodliwiania odpadów w przypadku tych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i narzędzi połowowych zawierających tworzywa sztuczne; oraz
- wpływu na sieci kanalizacyjne nieodpowiednich sposobów unieszkodliwiania odpadów w przypadku produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych.
- Obowiązek oddzielnego zbierania do recyklingu
Zgodnie z artykułem 9 ust. 1 państwa członkowskie muszą zapewnić selektywną zbiórkę:
- do 2025 r. – 77% produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wprowadzonych do obrotu;
- do 2029 r. – 90% tych produktów.
Do osiągnięcia powyższych celów konieczne może być uczestnictwo w systemach zwrotu kaucji lub ustanowienie celów w zakresie systemów selektywnej zbiórki odpadów.
Art. 9 ust. 1
Państwa członkowskie podejmują niezbędne środki w celu zapewnienia selektywnej zbiórki do celów recyklingu, tak by:
- do 2025 r. ilość zebranych, stanowiących odpady produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, które to produkty wymieniono w części F załącznika, była wagowo równa 77% takich produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wprowadzonych do obrotu w danym roku;
- do 2029 r. ilość zebranych, stanowiących odpady produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, które to produkty wymieniono w części F załącznika, była wagowo równa 90% takich produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wprowadzonych do obrotu w danym roku.
Ilość wymienionych w części F załącznika produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, które wprowadzono do obrotu w danym państwie członkowskim, można uznać za równą ilości odpadów powstałych z tych produktów, w tym pozostawionych w miejscach do tego nieprzeznaczonych, w tym samym roku w tym państwie członkowskim.
Aby osiągnąć ten cel, państwa członkowskie mogą między innymi:
- ustanowić cele w zakresie selektywnej zbiórki w odniesieniu do odpowiednich systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta.
- ustanowić systemy zwrotu kaucji;
Co to oznacza dla Twojej firmy?
- Redesign produktów: kosztowne, ale konieczne
Innowacje i inwestycje w nowe technologie w świecie dzisiejszych restrykcji stają się nieuniknione. Producenci opakowań stanęli przed wyzwaniem przemyślenia projektów swoich produktów. W zakresie dyrektywy SUP zakrętka musi być zaprojektowana w taki sposób, aby pozostawała przymocowana do butelki podczas użytkowania.
- Zmiany w procesach produkcyjnych
Z perspektywy konsumenta to tylko irytujący wybryk państw rządzących. Nie zdają sobie sprawy z tego, jak wiele niekorzystnych zmian leży po stronie producenta. Przygotowanie linii produkcyjnych do nowych wymogów to ogromny nakład logistyczny i finansowy.
Kluczowym elementem dyrektywy jest zwiększenie świadomości konsumentów. Aktywna komunikacja jest ważna, aby klienci rozumieli, jakie korzyści dla środowiska niosą wprowadzane zmiany, a także potrafili we właściwy sposób się do nich dostosować.
W skrócie:
- Od 1 lipca 2024 roku, wszystkie zakrętki plastikowe muszą być na stałe przymocowane do butelek na napoje, zgodnie z Dyrektywą SUP.
- Nowe przepisy mają na celu zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska, szczególnie mórz, poprzez lepszy recykling i ograniczenie rozprzestrzeniania się plastikowych odpadów.
- Nowe regulacje przewidują, że do 2025 roku butelki PET będą musiały zawierać co najmniej 25% plastiku z recyklingu, a do 2030 roku – 30%.
- Dodatkowo, producenci będą musieli pokrywać koszty związane z upowszechnianiem wiedzy o właściwym gospodarowaniu odpadami, zbieraniem i przetwarzaniem odpadów oraz sprzątaniem po nich.
- Nowe przepisy nakładają również obowiązek zwiększenia selektywnej zbiórki odpadów do recyklingu – do 2025 roku 77% odpadów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych ma być zebrane, a do 2029 roku – 90%.
- Firmy muszą także dostosować komunikację z klientami, aby edukować ich o korzyściach płynących z tych zmian i o odpowiedzialnym postępowaniu z odpadami.
Bibliografia
- https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32019L0904 dost.: 2.08.2024
- https://oceanconservancy.org/wp-content/uploads/2017/04/2015-Ocean-Conservancy-ICC-Report.pdf dost.: 2.08.2024
- Ioakeimidis, C., Fotopoulou, K., Karapanagioti, H. et al. The degradation potential of PET bottles in the marine environment: An ATR-FTIR based approach. Sci Rep 6, 23501 (2016).
- Gall S.C., Thompson R.C., The impact of debris on marine life, Marine Pollution Bulletin, Volume 92, Issues 1–2, (2015), Pages 170-179, https://doi.org/10.1016/j.marpolbul.2014.12.041
