Zaloguj się

Category: Zarządzanie środowiskiem w firmie

Nowe regulacje F-gazów: co oznaczają dla Twojej firmy?

Posted on by Aleksandra Marciniak

11 marca 2024 roku weszło w życie nowe rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady  nr 2024/573 dotyczące fluorowanych gazów cieplarnianych (tzw. F-gazów). Przepisy te zmieniają wcześniej obowiązującą dyrektywę 2019/1937 i uchylają rozporządzenie 517/2014, które od lat regulowało stosowanie F-gazów na terenie Unii Europejskiej.

Czym są F-gazy i dlaczego są regulowane?

Fluorowane gazy cieplarniane, czyli F-gazy, to substancje wykorzystywane w chłodnictwie, izolacjach i wielu procesach przemysłowych. Z chemicznego punktu widzenia to związki zawierające w swojej cząsteczce fluor – HFC (wodorofluorowęglowodory), PFC (perfluorowęglowodory) czy SF6 (heksafluorek siarki). Rygorystyczne przepisy wobec nich wynikają z tego, że nie występują naturalnie, a są wytwarzane przez człowieka. Ich potencjał cieplarniany (GWP) może być nawet kilka tysięcy razy większy od dwutlenku węgla, co oznacza, że mają ogromny wpływ na globalne ocieplenie. Wraz z dwutlenkiem węgla, metanem oraz podtlenkiem azotu znajdują się w grupie emisji GHG (gazów cieplarnianych) objętych Porozumieniem paryskim. Regulacje Unii Europejskiej mają na celu stopniowe ograniczanie emisji tych gazów w ramach unijnej polityki klimatycznej.

Jakie są najważniejsze zmiany?

1. Rozszerzony obowiązek kontroli

Obowiązek kontroli szczelności został znacząco rozszerzony w rozporządzeniu 2024/573. Poza urządzeniami, które zawierają co najmniej 5 ton ekwiwalentu CO2, wymogowi zaczęły podlegać także urządzenia, które zawierają co najmniej 1 kg HFO (nienasyconych wodorofluorowęglowodorów) lub HCFO (nienasyconych wodorochlorofluorowęglowodorów), przy czym dotyczy to czynnika niezawartego w piankach.

Nie podlegają kontroli urządzenia zawierające F-gazy w ilości mniejszej niż 10 ton ekwiwalentu CO2 lub w przypadku HFO i HCFO w ilości mniejszej niż 2 kg, jeżeli są oznaczone jako hermetycznie zamknięte.

2. Kontrole dla urządzeń o większej zawartości F-gazów

Dla urządzeń zawierających od 1 kg HCFO lub HCO obowiązują nowe wymogi dotyczące częstotliwości kontroli. W zależności od zawartości czynnika:

  • w ilości co najmniej 1 kg, ale poniżej 10 kg HFO lub HCFO – co 12 miesięcy;
  • w ilości co najmniej 10 kg, ale poniżej 100 kg HFO i HCFO – co 6 miesięcy;
  • w ilości co najmniej 100 kg HFO i HCFO – co 3 miesiące.

3. Kiedy kontrola może być rzadziej?

W niektórych przypadkach okres pomiędzy kontrolami może zostać skrócony. Taka sytuacja ma miejsce, gdy urządzenia są wyposażone w system wykrywania wycieków. Dla urządzenia wyposażonego w taki system i zawierającego HFO lub HCFO kontrola może odbyć się raz na 24 (1-10 kg), 12 (10-100 kg) i 6 miesięcy (od 100 kg).

Należy zauważyć, że system wykrywania wycieków jest obowiązkowy dla urządzeń o napełnieniu HFO lub HCFO 100 kg, lub więcej.  Ponadto operator takiego urządzenia musi zapewnić, aby system wykrywania wycieków był kontrolowany co najmniej raz na 6 lat, aby zapewnić jego prawidłowe działanie.

Do tej pory powyższy wymóg dotyczył tylko urządzeń zawierających co najmniej 500 ton ekwiwalentu CO2.

4. Wyjątek dla urządzeń w budynkach mieszkalnych

Przepisy przewidują wyjątek, dla którego kontrole szczelności nie są obowiązkowe. Mowa o urządzeniach, znajdujących się w budynkach mieszkalnych, które spełniają oba poniższe wymogi:

  • urządzenia te zawierają poniżej 3 kg F-gazów,
  • zostały oznaczone jako hermetycznie zamknięte.

5. System CERTEX dla lepszej kontroli przepływu gazów

Rozporządzenie 2024/573 wprowadza system CERTEX, który stanowi platformę zawierającą wszystkie informacje na temat importu, eksportu i tranzytu F-gazów oraz urządzeń je zawierających. To narzędzie ma ułatwić organom celnym w całej Unii Europejskiej natychmiastowy dostęp do wszystkich danych dotyczących działań związanych z F-gazami. Ma to na celu lepszą kontrolę nad przepływem tych substancji na terenie i poza granicami UE. System CERTEX został ustanowiony rozporządzeniem UE 2022/2399.

6. Obowiązek odzysku i likwidacji

Przepisy jasno wskazują na istotę procesu odzysku i likwidacji substancji. Nowe regulacje zobowiązują operatora urządzeń zawierających F-gazy, niezawartych w piankach, do ich odzysku, a po likwidacji urządzeń do poddania ich recyklingowi, regeneracji bądź zniszczeniu.

7. Zapobieganie emisjom

Choć obowiązek zapobiegania wyciekom istniał już w 2014 roku, to w obowiązujących zapisach te kwestie zostały doprecyzowane o szczegóły związane z wychwytywaniem i zbieraniem gazów. Nowe rozporządzenie stawia przed operatorami wymóg podjęcia wszelkich dostępnych technicznych i ekonomicznych środków, aby zminimalizować wyciek i zapewnić jak najszybszą naprawę wyciekających urządzeń. Zmieniony został czas na wykonanie kontroli szczelności po naprawie wycieków. Inspekcja musi zostać przeprowadzona przez osobę posiadającą certyfikat F-gazowy najwcześniej po 24 godzinach pracy urządzenia, lecz nie później niż miesiąc po naprawie.

Nachodzące zmiany dla firm budowlanych

Od 1 stycznia 2025 r. właściciele budynków i wykonawcy robót budowlanych będą mieli obowiązek unikania emisji F-gazów podczas renowacji, rekonstrukcji lub rozbiórki paneli piankowych zawierających te substancje. Napotkane trudności podczas usuwania pianek będą musiały być dokumentowane i przechowywane przez okres 5 lat. Ta sama sytuacja dotyczyć będzie prac z piankami z płyt laminowanych, zawierającymi F-gazy, zainstalowanymi we wnękach lub strukturach zabudowanych.

W skrócie:

  • Od marca 2024 r. obowiązują nowe unijne przepisy mające na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.
  • Obowiązkowym kontrolom podlegają nie tylko urządzanie, które zawierają od 5 ton ekwiwalentu CO2, ale także urządzenia, które zawierają od 1 kg HFO lub HCFO.
  • Wprowadzony został harmonogram przeprowadzania obowiązkowych kontroli szczelności dla  urządzeń zawierających HFO i HCFO.
  • Uwzględniono wyjątki, dla których kontrola urządzeń zawierających HFO i HCFO może być rzadsza.
  • Wprowadzono narzędzie CERTEX, które umożliwia śledzenie przepływu F-gazów w całej Unii Europejskiej.
  • Od 1.01.2025 r. wejdą w życie nowe obowiązki dla właścicieli budynków i wykonawców robót budowlanych, które wprowadzą obowiązek unikania emisji F-gazów podczas prac remontowych.

PPWR: Dlaczego kupujemy powietrze?

Posted on by Aleksandra Marciniak

W erze rosnącej świadomości ekologicznej regulacje zawarte w rozporządzeniu PPWR stają się kluczowym wyzwaniem dla przedsiębiorców. Zbyt duże opakowania, choć na pierwszy rzut oka wydają się niegroźne, niosą ze sobą poważne konsekwencje – zarówno dla środowiska, jak i dla firmy. Dodatkowe centymetry, zwiększona waga i objętość przesyłek zwiększają koszty transportu i magazynowania, a także generują więcej odpadów. Redukcja sztucznie zwiększanej przestrzeni oraz optymalne dopasowanie opakowań do produktów stanowią nie lada wyzwanie dla przedsiębiorców.

Co oznacza pusta przestrzeń i jak dopasować opakowanie do produktu? Jakie nowe wymagania stawiają przed nami nowe przepisy? Co to oznacza dla Twojej firmy? Jeśli chcesz poznać odpowiedź na te pytania, czytaj dalej. Przekonaj się, jak minimalizowanie zbędnej przestrzeni może wpłynąć na efektywność Twojego biznesu, jak i ochronę środowiska.

Co oznacza “pusta przestrzeń”?

Mówiąc najprościej, „pusta przestrzeń” to nadmiar miejsca w opakowaniu, którego funkcja nie jest bezpośrednio związana z ochroną czy logistyką produktu. Przykłady wypełnień? Wypełniacze powietrzne, nadmiarowa folia bąbelkowa, pianka, ścinki papieru, polistyren, wełna drzewna i inne materiały, które jedynie wypełniają przestrzeń bez realnego wpływu na ochronę towaru.

Jakie są nowe wymagania?

Zgodnie z projektowanym rozporządzeniem PPWR przedsiębiorcy będą musieli ograniczyć pustą przestrzeń w opakowaniach.  Poniżej znajdziesz wytyczne dotyczące wymogów wynikających z tych regulacji:

1. Optymalne projektowanie opakowań

Opakowanie musi być zaprojektowane tak, aby jego masa i objętość były ograniczone do minimum niezbędnego do zachowania jego funkcjonalności, biorąc pod uwagę użyte materiały.

2. Zakaz wprowadzania niepotrzebnych opakowań

Opakowania, które nie spełniają kryteriów wydajności, określonych w załączniku IV, nie mogą zostać wprowadzone do obrotu. W szczególności należy unikać opakowań, które mają na celu zwiększenie postrzeganej obojętności produktu, poprzez zastosowanie podwójnych ścianek, fałszywe dna i zbędne warstwy. Wyjątek stanowią opakowania, których projekt podlega wymogom dotyczącym chronionych oznaczeń geograficznych na mocy przepisów Unii Europejskiej.

3. Ograniczanie pustej przestrzeni

Pustą przestrzeń w opakowaniach powinno się ograniczyć do minimum. Można to osiągnąć w następujący sposób:

  • Opakowania zbiorcze i transportowe (w tym opakowania dla handlu elektronicznego): zmniejszenie pustej przestrzeni w stosunku do całkowitej ilości produktów zapakowanych zbiorczo lub transportowanych oraz ich opakowań handlowych.
  • Opakowania handlowe: zmniejszenie pustej przestrzeni w odniesieniu do całkowitej objętości produktu w opakowaniu i jego właściwości,

4. Dokumentacja techniczna

Spełnienie powyższych wymogów należy wykazać w dokumentacji technicznej, która zawiera:

  1. wyjaśnienie dotyczące specyfikacji technicznych i norm oceny opakowania;
  2. określenie wymogów dotyczących projektu, które uniemożliwiają dalsze ograniczenie masy lub objętości opakowania;
  3. wyniki badań oraz inne źródła, które potwierdzają konieczną do oceny objętości lub masy opakowania.

W przypadku opakowań wielokrotnego użytku do oceny spełnienia wymogów konieczne jest uwzględnienie ich funkcji.

Ile maksymalnie wolnej przestrzeni?

Zgodnie z przepisami, podmioty gospodarcze muszą zapewnić, aby pusta przestrzeń w opakowaniach nie przekroczyła 40% całkowitej objętości opakowania.

Art. 21 ust. 1.

Podmioty gospodarcze, które dostarczają produkty dystrybutorowi końcowemu lub użytkownikowi końcowemu w opakowaniu zbiorczym, opakowaniu transportowym lub opakowaniu dla handlu elektronicznego, zapewniają, aby współczynnik pustej przestrzeni wynosił maksymalnie 40%.

Konsekwencje dla przedsiębiorców

Wprowadzenie na rynek zbyt dużych opakowań może nieść za sobą szereg negatywnych skutków.

  • Kary finansowe i regulacyjne

Nowe przepisy przewidują nałożenie sankcji na firmy, które nie spełnią określonych norm dotyczących dopuszczalnych wielkości pustych przestrzeni w opakowaniach. Firmy stosujące nadmiernie duże opakowania mogą zostać ukarane grzywnami.

  • Negatywny wizerunek marki

W dzisiejszych czasach konsumenci coraz bardziej zwracają uwagę na ekologiczne podejście do życia, w związku z czym nadmierne pakowanie może wzbudzać negatywne reakcje klientów. Przedsiębiorstwa, które nie stosują się do nowych standardów, ryzykują utratę zaufania oraz lojalności klientów.

W skrócie:

  • Pusta przestrzeń oznacza nadmiar miejsca w opakowaniu, który nie jest związany bezpośrednio z ochroną produktu, np. wypełniona materiałami, takimi jak folia bąbelkowa czy chipsy styropianowe.
  • Minimalizacja pustych przestrzeni to kluczowy krok w kierunku bardziej zrównoważonego projektowania opakowań, co ma przyczynić się do ograniczenia odpadów i zmniejszenia kosztów operacyjnych.
  • Nowe przepisy PPWR nakładają na przedsiębiorców obowiązek ograniczenia pustej przestrzeni, przy czym może ona wynosić maksymalnie 40% w opakowaniach zbiorczych i transportowych.
  • Zbyt duże opakowania generują więcej odpadów, co wpływa zarówno na środowisko, jak i na wizerunek firmy.
  • Firmom, które nie spełnią wymogów nowych regulacji, grożą kary finansowe.

Ekomodulacja: zbędna opłata czy aktywizacja wprowadzających?

Posted on by Aleksandra Marciniak

Temat odpowiedniego gospodarowania odpadami opakowaniowymi stał się priorytetem nie tylko z uwagi na ochronę środowiska, ale też kwestie spełnienia wymogów regulacyjnych Unii Europejskiej.  Jednym z narzędzi w ramach systemu Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (ROP), mającym na celu popchnięcie przedsiębiorców do bardziej zrównoważonego projektowania opakowań jest ekomodulacja.

Czym jest i na czym polega ekomodulacja? Czy to skuteczne narzędzie, które zrewolucjonizuje podejście do ekologii, a może tylko zbędna opłata, która obciąży Twoją firmę?

Czym jest ekomodulacja?

Wyobraź sobie, że opłaty za opakowania, które Twoja firma wprowadza na rynek, zależą od tego, jaki mają wpływ na środowisko. Co to oznacza w praktyce? Im trudniej poddać je recyklingowi, tym więcej zapłacisz. Ekomodulacja ma zatem zachęcić przedsiębiorców do bardziej zrównoważonego projektowania opakowań. Zgodnie z art. 17, ust. 1 Ustawy opakowaniowej wprowadzający produkty w opakowaniach ma obowiązek zapewniać recykling odpadów opakowaniowych tego samego rodzaju co opakowania, w których wprowadził produkty na rynek. Zatem jeśli nie dopełnisz tego obowiązku, konieczne będzie wniesienie opłaty produktowej, której sposób obliczania jest przedstawiony w załączniku nr 2.

Wyzwanie czy szansa?

Kwestia ekomodulacji spotyka się z różnymi reakcjami. Z perspektywy przedsiębiorców to kolejna bariera, która zwiększa koszty produkcji i ostatecznie uderza w konsumentów. To szczególne wyzwanie dla małych firm, których przyszłość na rynku staje pod znakiem zapytania. Dostosowanie się do nowych regulacji może okazać się dla nich nierentowne. Jednak analizując sytuację pod kątem środowiska, takie rozwiązanie ma ogromny potencjał. Ekomodulacja może stać się impulsem do rewolucji w projektowaniu opakowań – bardziej zrównoważonych, innowacyjnych i przyjaznych środowisku. To także duży krok w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym, której założeniem jest to, aby odpad stanowił surowiec, a nie problem.

Gdzie doszukiwać się przyczyn?

Nowe przepisy dotyczące opakowań mają stanowić rozwiązanie poniższych problemów:

  • Stale rosnąca ilość odpadów opakowaniowych: W obliczu zmieniających się nawyków konsumpcyjnych, m.in. wzrost zakupów online i dostaw do domu, dotychczasowe przepisy nie znajdują skutecznego rozwiązania.
  • Bariery utrudniające recykling: Skomplikowane konstrukcje opakowań i niejasne etykietowanie stanowią przeszkodę w efektywnym wdrażaniu gospodarki o obiegu zamkniętym.
  • Niska jakość recyklingu opakowań z tworzyw sztucznych i ograniczone wykorzystanie surowców wtórnych utrudniają zmniejszenie zależności od materiałów pierwotnych przy produkcji opakowań.

Zgodnie z założeniami Rozporządzenia PPWR (Packaging and Packaging Waste Regulation) od 1 stycznia 2030 r. opakowania będą musiały być zaprojektowane w taki sposób, aby zawierały minimalną ilość pustych przestrzeni i nadawały się do recyklingu.

W skrócie:

  • Ekomodulacja to mechanizm, który nakłada na przedsiębiorców obowiązek wnoszenia opłaty za opakowania w zależności o tego, jaki mają wpływ na środowisko.
  • Celem ekomodulacji jest zachęcenie firm do projektowania opakowań bardziej przyjaznych środowisku i łatwiejszych do recyklingu.
  • Wśród przyczyn wprowadzenia konieczności ekoprojektowania znajdują się rosnąca ilość odpadów opakowaniowych, bariery w recyklingu oraz niska jakość opakowań z drugiego obiegu.
  • W ramach rozporządzenia PPWR od 1.01.2030 r. opakowania muszą być zaprojektowane w sposób minimalizujący puste przestrzenie i nadający się do recyklingu.

Czy Twoje butelki spełniają wymogi Dyrektywy SUP dotyczące zakrętek?

Posted on by Aleksandra Marciniak

W obliczu ciągłych zmian w przepisach środowiskowych pojawił się nowy wymóg, który wymusza na Twojej firmie znaczne dostosowania. Na pierwszy rzut oka może wydawać się  drobną zmianą, jednak w rzeczywistości wiesz, że oznacza szereg wyzwań. Z perspektywy konsumenta to niedokręcona nakrętka, przez którą wylewa się napój w samochodzie bądź przypadkowo zahacza o nos w momencie próby ugaszenia pragnienia. Dla Ciebie, jako producenta stanowi pasmo problemów, reklamacji i dodatkowych kosztów związanych z naprawą wyrządzonych szkód.

Zastanawiasz się, jak te nowe wymogi, które wiążą się z dodatkowymi nakładami finansowymi na dostosowanie produkcji, mogą pozytywnie wpłynąć na środowisko? Jakie korzyści mogą płynąć z tych zmian, mimo że są one obciążeniem dla Twojej firmy?

W kolejnych częściach artykułu przyjrzymy się wyzwaniom, które stoją przed Twoją firmą oraz wyjaśnimy, jakie są przyczyny nowych przepisów. Sprawdźmy, jak dostosować się do nowych regulacji, aby sprostać tym wymaganiom.

Nowe przepisy, nowe wyzwania: Czy Twoja firma jest gotowa?

Od 1 lipca 2024 r. wszystkie nakrętki plastikowe muszą być fabrycznie przymocowane do opakowań na napoje. Obowiązek ten wynika z Dyrektywy Plastikowej, o której więcej możesz przeczytać w artykule dotyczącym SUP. Założenia Dyrektywy skupiają się wokół zmniejszania wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko, szczególnie morskie oraz wspierania rozwoju gospodarki o obiegu zamkniętym. [1]

Art. 6 ust. 1

„Państwa członkowskie zapewniają, aby wymienione w części C załącznika produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, których zakrętki i wieczka są wykonane z tworzyw sztucznych, mogły być wprowadzane do obrotu tylko wtedy, gdy te pokrywki i wieczka pozostają przymocowane do pojemników podczas etapu zamierzonego użytkowania produktu”.

Wprowadzający (nie producent opakowań) napoje w jednorazowych pojemnikach z tworzyw sztucznych o pojemności do 3 litrów może wprowadzać je do obrotu pomimo niespełnienia wymogu przymocowania zakrętek do tych opakowań, pod warunkiem że opakowania te zostały wprowadzone do obrotu przed dniem wejścia w życie obowiązku.

Gdzie szukać przyczyn zmian?

Wśród zanieczyszczeń wód i plaż dominują zanieczyszczenia z tworzyw sztucznych. Przeprowadzone analizy wyraźnie wskazują na ogrom problemu, jaki stanowią gubiące się nakrętki. Szacuje się, że znajdują się wśród 5 najbardziej śmiercionośnych śmieci w oceanie. [2] Ich niewielki rozmiar sprawia, że nawet kiedy są segregowane w odpowiedni sposób, przelatują przez sito w sortowni i trafiają do frakcji drobnej. W konsekwencji tworzywo dobrej jakości nie zostaje poddane recyklingowi. Przymocowanie nakrętki na stałe do opakowania ma sprawić, że cały surowiec zostanie odzyskany i posłuży do produkcji kolejnych przedmiotów.

Badania naukowe nad degradacją butelek PET na głębokości 150-350 metrów wskazują na to, że czas jej rozkładu wynosi około 15 lat, po czym rozpada się na małe kawałki plastiku. [3] Drobne cząstki plastiku stanowią ogromne zagrożenie dla życia ludzi i zwierząt. Ssaki morskie, żółwie, ptaki i ryby często mylą odpady z tworzyw sztucznych z pożywieniem. Szacuje się, że ponad 690 gatunków cierpi z powodu negatywnych skutków zanieczyszczenia plastikiem. [4]

Jakie są nowe wymogi?

Przepisy nakładające na przedsiębiorców obowiązek przytwierdzania zakrętek i pokrywek do butelek obejmują również:

  • Wymagania produktowe

W myśl artykułu 6 ust. 5 Dyrektywy SUP każde państwo członkowskie musi zapewnić, że od 2025 r. butelki PET będą zawierały co najmniej 25%, a od 2030 r. co najmniej 30% tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu.

Art. 6 ust. 5

W odniesieniu do butelek na napoje wymienionych w części F załącznika, każde państwo członkowskie zapewnia, aby:

  1. od 2025 r. butelki na napoje wymienione w części F załącznika, których głównym składnikiem jest politereftalan etylenu („butelki PET”), zawierały co najmniej 25% tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu, obliczane jako średnia dla wszystkich butelek PET wprowadzonych do obrotu na terytorium danego państwa członkowskiego; oraz
  2. od 2030 r. butelki na napoje wymienione w części F załącznika zawierały co najmniej 30 % tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu, obliczane jako średnia dla wszystkich takich butelek na napoje wprowadzonych do obrotu na terytorium danego państwa członkowskiego.
  • Rozszerzona odpowiedzialność producenta

Zgodnie z artykułem 8 ust. 2 producenci mają obowiązek ponoszenia kosztów związanych z:

  • upowszechnianiem wiedzy na temat właściwego postępowania z odpadami;
  • zbieraniem odpadów z publicznych systemów zbierania, w tym koszty infrastruktury i jej funkcjonowania;
  • sprzątaniem odpadów, ich transportem i przetwarzaniem.
Art. 8 ust. 2

Państwa członkowskie zapewniają, aby producenci wymienionych w części E sekcja I załącznika do niniejszej dyrektywy produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych pokrywali koszty zgodnie z zawartymi w dyrektywach 2008/98/WE i 94/62/WE przepisami dotyczącymi rozszerzonej odpowiedzialności producenta oraz, o ile nie są już one uwzględnione, następujące koszty:

  1. koszty środków służących upowszechnianiu wiedzy, o których mowa w art. 10 niniejszej dyrektywy, w odniesieniu do tych produktów;
  2. koszty zbierania odpadów w przypadku tych produktów, które są pozostawiane w publicznych systemach zbierania odpadów, w tym koszty infrastruktury i jej funkcjonowania, a następnie koszty transportu tych odpadów i ich przetwarzania; oraz
  3. koszty sprzątania odpadów pochodzących z tych produktów, a następnie koszty ich transportu i przetwarzania.
  • Działania zwiększające świadomość

Od państw członkowskich wymaga się (art. 10), aby podejmowały działania informacyjne i edukacyjne dotyczące:

  • dostępności alternatywnych produktów wielokrotnego użytku;
  • wpływu na środowisko jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych;
  • wpływu na sieci kanalizacyjne nieodpowiednich sposobów unieszkodliwiania odpadów.

Powyższe działania mogą znacząco wpłynąć na wizerunek firm w świetle nowych zmian proekologicznych i co za tym idzie – relacje z klientami.

Art. 10

Państwa członkowskie podejmują środki w celu informowania konsumentów oraz zachęcania ich do odpowiedzialnego zachowania, by zmniejszyć zaśmiecenie pochodzące z produktów objętych niniejszą dyrektywą oraz podejmują środki w celu informowania konsumentów produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, które to produkty wymieniono w części G załącznika, i użytkowników narzędzi połowowych zawierających tworzywa sztuczne na temat następujących kwestii:

  1. dostępności alternatywnych produktów wielokrotnego użytku, systemów ponownego użycia i metod gospodarowania odpadami w przypadku tych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i narzędzi połowowych zawierających tworzywa sztuczne oraz na temat najlepszych praktyk w zakresie należytego gospodarowania odpadami prowadzonego zgodnie z art. 13 dyrektywy 2008/98/WE;
  2. wpływu na środowisko, w szczególności środowisko morskie, zaśmiecania i innego nieodpowiedniego unieszkodliwiania odpadów w przypadku tych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i narzędzi połowowych zawierających tworzywa sztuczne; oraz
  3. wpływu na sieci kanalizacyjne nieodpowiednich sposobów unieszkodliwiania odpadów w przypadku produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych.
  • Obowiązek oddzielnego zbierania do recyklingu

Zgodnie z artykułem 9 ust. 1 państwa członkowskie muszą zapewnić selektywną zbiórkę:

  • do 2025 r. – 77% produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wprowadzonych do obrotu;
  • do 2029 r. – 90% tych produktów.

Do osiągnięcia powyższych celów konieczne może być uczestnictwo w systemach zwrotu kaucji lub ustanowienie celów w zakresie systemów selektywnej zbiórki odpadów.

Art. 9 ust. 1

Państwa członkowskie podejmują niezbędne środki w celu zapewnienia selektywnej zbiórki do celów recyklingu, tak by:

  1. do 2025 r. ilość zebranych, stanowiących odpady produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, które to produkty wymieniono w części F załącznika, była wagowo równa 77% takich produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wprowadzonych do obrotu w danym roku;
  2. do 2029 r. ilość zebranych, stanowiących odpady produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, które to produkty wymieniono w części F załącznika, była wagowo równa 90% takich produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wprowadzonych do obrotu w danym roku.

Ilość wymienionych w części F załącznika produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, które wprowadzono do obrotu w danym państwie członkowskim, można uznać za równą ilości odpadów powstałych z tych produktów, w tym pozostawionych w miejscach do tego nieprzeznaczonych, w tym samym roku w tym państwie członkowskim.

Aby osiągnąć ten cel, państwa członkowskie mogą między innymi:

  1. ustanowić cele w zakresie selektywnej zbiórki w odniesieniu do odpowiednich systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta.
  2. ustanowić systemy zwrotu kaucji;

Co to oznacza dla Twojej firmy?

  • Redesign produktów: kosztowne, ale konieczne

Innowacje i inwestycje w nowe technologie w świecie dzisiejszych restrykcji stają się nieuniknione. Producenci opakowań stanęli przed wyzwaniem przemyślenia projektów swoich produktów. W zakresie dyrektywy SUP zakrętka musi być zaprojektowana w taki sposób, aby pozostawała przymocowana do butelki podczas użytkowania. 

  • Zmiany w procesach produkcyjnych

Z perspektywy konsumenta to tylko irytujący wybryk państw rządzących. Nie zdają sobie sprawy z tego, jak wiele niekorzystnych zmian leży po stronie producenta. Przygotowanie linii produkcyjnych do nowych wymogów to ogromny nakład logistyczny i finansowy.

  • Komunikacja z klientami

Kluczowym elementem dyrektywy jest zwiększenie świadomości konsumentów. Aktywna komunikacja jest ważna, aby klienci rozumieli, jakie korzyści dla środowiska niosą wprowadzane zmiany, a także potrafili we właściwy sposób się do nich dostosować.

W skrócie:

  • Od 1 lipca 2024 roku, wszystkie zakrętki plastikowe muszą być na stałe przymocowane do butelek na napoje, zgodnie z Dyrektywą SUP.
  • Nowe przepisy mają na celu zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska, szczególnie mórz, poprzez lepszy recykling i ograniczenie rozprzestrzeniania się plastikowych odpadów.
  • Nowe regulacje przewidują, że do 2025 roku butelki PET będą musiały zawierać co najmniej 25% plastiku z recyklingu, a do 2030 roku – 30%.
  • Dodatkowo, producenci będą musieli pokrywać koszty związane z upowszechnianiem wiedzy o właściwym gospodarowaniu odpadami, zbieraniem i przetwarzaniem odpadów oraz sprzątaniem po nich.
  • Nowe przepisy nakładają również obowiązek zwiększenia selektywnej zbiórki odpadów do recyklingu – do 2025 roku 77% odpadów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych ma być zebrane, a do 2029 roku – 90%.
  • Firmy muszą także dostosować komunikację z klientami, aby edukować ich o korzyściach płynących z tych zmian i o odpowiedzialnym postępowaniu z odpadami.

Bibliografia

  1. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32019L0904 dost.: 2.08.2024
  2. https://oceanconservancy.org/wp-content/uploads/2017/04/2015-Ocean-Conservancy-ICC-Report.pdf dost.: 2.08.2024
  3. Ioakeimidis, C., Fotopoulou, K., Karapanagioti, H. et al. The degradation potential of PET bottles in the marine environment: An ATR-FTIR based approach. Sci Rep 6, 23501 (2016).
  4. Gall S.C., Thompson R.C., The impact of debris on marine life, Marine Pollution Bulletin, Volume 92, Issues 1–2, (2015), Pages 170-179, https://doi.org/10.1016/j.marpolbul.2014.12.041

Kiedy sklep pobiera opłaty ekologiczne od klienta?

Posted on by Zuzanna Zuzanna Misiurkiewicz Płońska

Opłaty ekologiczne to potoczna nazwa dodatkowych kwot doliczanych przy sprzedaży niektórych wyrobów zwiększających ryzyko zaśmiecania środowiska. Te wyroby to jednorazowe plastikowe torby na zakupy, jednorazowe plastikowe pojemniki na jedzenie na wynos i jednorazowe plastikowe kubki na napoje.

Prośrodowiskowe opłaty

Opłaty mają z jednej strony zniechęcić klientów do stosowania „jednorazówek” z tworzyw, z drugiej – poprzez powiązanie obowiązku naliczania opłat z ewidencją, którą musi prowadzić sklep – zniechęcić sklep do udostępniania produktów objętych dodatkową „papierologią”. Całkowity zakaz stosowania tych wyrobów byłby nieracjonalny, ponieważ prawie każdemu zdarza się złe oszacowanie ilości zakupów i „ratowanie się” foliówką. 😉
Istotnym problemem jest to, że „jednorazówki” są lekkie i często są wywiewane z publicznych koszy na śmieci. Są również łatwym łupem dla ptaków, które zwabione zapachem resztek jedzenia w pojemnikach lub torebkach wydziobują i rozrzucają ich zawartość. Nie jest to wina ptaków, tylko konstrukcji koszy na śmieci. W obecnej sytuacji rynkowej trudno wyobrazić sobie inwestycje w nową infrastrukturę odpadową, dlatego bardziej efektywnym rozwiązaniem jest zmniejszanie zużycia „jednorazówek”. Im mniej foliówek, pojemników i kubków, tym mniejsze ryzyko zaśmiecenia środowiska.
Opłata za foliówki jest pobierana od klientów od 2018 r. Jej działanie prośrodowiskowe zostało potwierdzone, dlatego taki sam mechanizm przyjęto dla kubków i pojemników, dla których obowiązek pobierania opłat obowiązuje od 2024 r.

Zachęcamy do zapoznania się z oceną skutków regulacji ustawy wprowadzającej opłatę za foliówki. Ocena dostępna jest na stronie Rządowego Centrum Legislacji, a poniżej przedstawiamy jej fragment:
Przed wprowadzeniem regulacji roczne zużycie toreb na zakupy z tworzywa sztucznego (wszystkich grubości) na mieszkańca zostało oszacowane na około 300 sztuk. W wyniku wprowadzenia opłaty recyklingowej zużycie lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego w 2018 r. zostało obliczone na ok. 9 sztuk na mieszkańca. Od 1 września 2019 r. obowiązek pobierania opłaty recyklingowej dotyczył także toreb grubszych od lekkich. W tym roku zużycie lekkich oraz pozostałych (powyżej 50 mikrometrów) toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, które zostały objęte opłatą recyklingową, zostało sprawozdane na poziomie odpowiednio 8,75 oraz 16,44 sztuki na mieszkańca. W odniesieniu do zużycia toreb pozostałych na poziomie 16,44 sztuki na mieszkańca należy mieć na uwadze, że jest to zużycie roczne, a opłata recyklingowa na te torby zaczęła obowiązywać dopiero 1 września 2019 r.

Zasady pobierania opłat

Zapamiętaj, że opłaty pobiera się przy udostępnianiu klientowi foliówek, kubków i pojemników w celu zapakowania wyrobów dostępnych w sklepie. Przykładowo, nie stosuje się opłaty w przypadku udostępniania pojemnika z pączkami dostarczonymi do sklepu w formie zapakowanej, ale pobiera się ją przy włożeniu do pojemnika przez sprzedawcę pączków wybranych przez klienta. Analogicznie, sklep nie nalicza opłaty za pojemnik, w którym znajduje się „fabrycznie” zapakowana surówka, ale obciąża nią klienta w sytuacji, gdy surówka jest dostępna „luzem” i trzeba ją umieścić w pojemniku, aby mógł zabrać ją do domu.
Wysokość pobieranych opłat określają rozporządzenia, ale kwota, którą płaci klient, może być wyższa (sklep może określić kwotę taką jak w rozporządzeniach albo dowolnie wyższą). Stawki z rozporządzeń to kwoty minimalne i według nich sklep przekazuje do Urzędu Marszałkowskiego opłaty pobrane od klientów (pozostała część kwoty stanowi przychód sklepu). Pamiętaj, że w każdej chwili mogą zostać wydane nowe rozporządzenia określające wysokość opłat. Zawsze sprawdzaj aktualne przepisy w rzetelnych źródłach wiedzy, takich jak Internetowy System Aktów Prawnych. Obecnie stawki opłat dostępne są w rozporządzeniach:

VAT doliczany do opłaty

Do opłat za foliówki, kubki i pojemniki dolicza się VAT. Opłatę pobieraną w sklepie można wykazać jako oddzielną pozycję na paragonie, ale nie ma takiego obowiązku. Jak przekłada się to na wysokość VAT? Przykładowo, jeżeli cena kubka będzie wykazana jako oddzielna pozycja na rachunku, trzeba doliczyć do niej VAT 23%. Jeżeli cena kubka będzie doliczona do ceny produktu – trzeba doliczyć VAT taki jak dla tego produktu (czyli inny dla kawy, herbaty itp.). Ten problem nie występuje przy foliówkach, dla których VAT jest zawsze taki sam, niezależnie od rodzaju produktów, które klient wkłada do torby na zakupy.

W skrócie:

  • sklep musi pobierać od klientów dodatkowe opłaty za jednorazowe plastikowe kubki, jednorazowe plastikowe pojemniki na jedzenie, jednorazowe „foliówki”,
  • opłaty pobiera się w przypadku dodawania kubków, pojemników i foliówek w sklepie („na miejscu”) w celu wydania klientowi zakupionych produktów,
  • sklep może pobrać od klienta wyższą opłatę niż kwota określona w rozporządzeniu (wtedy nadwyżka stanowi przychód sklepu),
  • do opłat dolicza się VAT.

Jak czytać przepisy SUP?

Posted on by Zuzanna Zuzanna Misiurkiewicz Płońska

SUP to zbiór przepisów dotyczących stosowania niektórych jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych. Firmom trudno jest określić swoje obowiązki, ponieważ wymagania te zawarte są w dwóch ustawach. Dodatkowym problemem jest to, że wśród wyrobów objętych przepisami są opakowania rozumiane według SUP jako produkty. Powszechnie stosowany podział na opakowania, produkty i produkty w opakowaniach może w tym przypadku wprowadzać w błąd. Ważne jest, aby analizować przepisy SUP w kontekście zarówno dotychczasowych regulacji opakowaniowych, jak i nowych wymogów SUP. Jak rozgryźć ten temat?

Produkty SUP

Warto pamiętać, że regulacje dotyczą tylko jednorazowych produktów wykonanych z tworzyw sztucznych. Lista produktów jest ograniczona – nie każdy jednorazowy wyrób z tworzyw jest objęty wymaganiami. Jeżeli Twoja działalność na jakimś etapie produkcji lub dystrybucji jest związana z poniższymi produktami, prawdopodobnie podlegasz pod wymagania SUP. Dlaczego prawdopodobnie? Ponieważ obowiązek dotyczy dwóch głównych działań – wprowadzania produktów do obrotu oraz udostępniania produktów w sklepach i punktach gastronomicznych. Sprawdź, czy Twoja działalność obejmuje produkty jednorazowego użytku (SUP):

  1. patyczki higieniczne, z wyjątkiem patyczków przeznaczonych do celów medycznych,
  2. sztućce (widelce, noże, łyżki, pałeczki),
  3. talerze,
  4. słomki, z wyjątkiem słomek przeznaczonych do celów medycznych,
  5. mieszadełka do napojów,
  6. patyczki mocowane do balonów, z wyjątkiem balonów do użytku przemysłowego lub innych profesjonalnych zastosowań,
  7. balony, z wyjątkiem balonów do użytku przemysłowego lub innych profesjonalnych zastosowań,
  8. pojemniki stosowane w celu umieszczania w nich żywności, która nadaje się do spożycia bez konieczności przygotowania (pojemniki z tworzywa lub pojemniki z polistyrenu ekspandowanego),
  9. pojemniki na napoje, w tym ich zakrętki i wieczka, wykonane z polistyrenu ekspandowanego,
  10. kubki na napoje, w tym ich zakrętki i wieczka (kubki z tworzywa lub kubki z polistyrenu ekspandowanego),
  11. pojemniki na napoje o pojemności do trzech litrów (np. butelki),
  12. podpaski higieniczne, tampony oraz aplikatory do tamponów,
  13. chusteczki nawilżane do higieny osobistej i do użytku domowego (np. do wycierania okularów),
  14. wyroby tytoniowe z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne i filtry zawierające tworzywa sztuczne sprzedawane do używania łącznie z wyrobami tytoniowymi,
  15. lekkie torby na zakupy,
  16. paczki i owijki wykonane z elastycznych materiałów zawierające żywność przeznaczoną do bezpośredniego spożycia z paczki lub owijki bez żadnej dalszej obróbki.

Jeżeli Twoja działalność jest związana z produktami SUP, musisz sprawdzić, czy nakłada to na Ciebie dodatkowe obowiązki. Może się zdarzyć, że mimo obecności tych produktów w Twoim łańcuchu dostaw, za spełnienie wymagań odpowiedzialna będzie inna firma.

Różnica pomiędzy produktem a produktem w opakowaniu

SUP dotyczy produktów wymienionych w ustawie o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej. Co ważne, przepisy te nie zmieniają dotychczasowych obowiązków dla produktów w opakowaniach określonych w ustawie o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Jak to rozumieć?
Produkt w kontekście ustawy o opłacie produktowej oznacza produkt jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (SUP), natomiast w ustawie opakowaniowej produktem jest każdy wyrób, który został umieszczony w opakowaniu.

Przykłady

  • Pusta butelka i pusty pojemnik są produktami SUP, o których mowa w ustawie o opłacie produktowej. Jednocześnie są opakowaniami, w których umieszcza się wyroby. Dlatego do pustych butelek i pustych pojemników stosujemy przepisy SUP, a po ich napełnieniu i udostępnieniu na rynku – przepisy ustawy opakowaniowej. W tym przypadku opakowanie jest jednocześnie produktem SUP.
  • Chusteczki nawilżane są produktami SUP, więc obowiązują dla nich przepisy ustawy o opłacie produktowej. Są one dostarczane w opakowaniach, co oznacza, że trzeba również realizować obowiązki z ustawy opakowaniowej. Jednak w tym przypadku to nie opakowanie jest produktem SUP – jest nim wyrób (chusteczki).

Identyfikacja firmy realizującej obowiązki SUP

W łańcuchu dostaw możliwe są różne konfiguracje wpływające na to, która firma jest odpowiedzialna za obowiązki wynikające z ustawy o opłacie produktowej (SUP), a która z ustawy opakowaniowej. Bywa również tak, że jedna firma musi spełniać wymagania obu ustaw. Jest to związane z definicją wprowadzenia do obrotu.

Zapamiętaj, że wprowadzaniem do obrotu jest:

  • wyprodukowanie,
  • sprowadzenie z zagranicy,
  • zlecenie wyprodukowania innej firmie, ale udostępnienie na rynku pod własną marką,
  • zapakowanie towarów (dodanie opakowań do wyrobów).

Wyprodukowanie pustej butelki to wprowadzenie do obrotu produktu SUP (ustawa o opłacie produktowej). Wlanie napoju do butelki i udostępnienie na rynku to wprowadzenie wyrobu w opakowaniu (ustawa opakowaniowa). Wyprodukowanie pustego pojemnika na jedzenie to wprowadzenie do obrotu produktu SUP (ustawa o opłacie produktowej). Umieszczenie w sklepie lub restauracji jedzenia w pojemniku to wprowadzenie wyrobu w opakowaniu (ustawa opakowaniowa).

Kiedy jedna firma musi realizować obowiązki z obu ustaw? Na przykład, gdy sama produkuje puste butelki, do których następnie wlewa napoje, lub gdy sprowadza puste butelki z zagranicy i napełnia je.

Rodzaje obowiązków SUP

Celem przepisów dotyczących jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych (SUP) jest redukcja zanieczyszczeń środowiska poprzez ograniczanie dostępności tych wyrobów. Osiąga się to poprzez zakaz wprowadzania niektórych produktów oraz naliczanie opłat zniechęcających producentów i konsumentów do stosowania produktów SUP. Zakaz dotyczy wprowadzania do obrotu, natomiast pobieranie opłat – zarówno wprowadzania do obrotu, jak i udostępniania niektórych produktów SUP (pojemniki na jedzenie, kubki na napoje) w sklepach i punktach gastronomicznych.

Zapamiętaj, że opłaty pobieranie od klientów w sklepach i punktach gastronomicznych nie obejmują wyrobów już wcześniej zapakowanych (dostępnych na półkach lub w ladach sklepowych w formie zapakowanej). Opłaty są nakładane się w momencie umieszczenia jedzenia na wynos w pojemniku czy wlania napoju do kubka.

Przepisy określają również dodatkowy obowiązek dla niektórych produktów SUP, tj. oznakowanie ich symbolami ułatwiającymi konsumentom prawidłowe wyrzucanie śmieci. Jednym z takich symboli jest „smutny żółw” pokazujący nam zagrożenia związane z zaśmiecaniem środowiska plastikiem. Obowiązek oznakowania spoczywa na wprowadzającym, a nie sklepie czy punkcie gastronomicznym. Oprócz oznakowania, wprowadzający jest zobowiązany do finansowania kampanii edukacyjnych. Ważne jest to, że nie można przekazać tego obowiązku organizacji zajmującej się recyklingiem.
Aby ułatwić Ci odnalezienie się w gąszczu obowiązków, przygotowaliśmy tabelaryczne podsumowanie, w którym znajdziesz wymagania dla wprowadzającego, sklepu i punktu gastronomicznego (materiał do pobrania).

W skrócie:

  • przepisy SUP dotyczą wybranych jednorazowych produktów z tworzy sztucznych – jest to określona grupa wyrobów,
  • produktem SUP może być opakowanie, np. butelka, pojemnik na jedzenie,
  • przepisy SUP nie anulują przepisów dotyczących wprowadzania do obrotu wyrobów w opakowaniach, co oznacza, że firma może mieć obowiązki wynikające zarówno z ustawy o opłacie produktowej (SUP), jak i ustawy opakowaniowej,
  • SUP dotyczy firm wprowadzających do obrotu produkty w rozumieniu ustawy o opłacie produktowej oraz sklepów i punktów gastronomicznych umieszczających w pojemnikach jedzenie na wynos oraz napoje w kubkach,
  • główne wymagania SUP to: zakaz wprowadzania niektórych produktów, opłata za wprowadzanie do obrotu niektórych produktów, opłata pobierana od klientów w sklepach i punktach gastronomicznych, oznakowanie niektórych produktów symbolami pokazującymi zagrożenia związane z zaśmiecaniem środowiska plastikiem, finansowanie kampanii edukacyjnych.

Jak rozpoznać, co jest opakowaniem?

Posted on by Admin

Najłatwiejsza potoczna definicja opakowania brzmi: opakowanie to wszystkie elementy zewnętrzne, które trzeba usunąć, aby móc użyć produktu. Większość opakowań zapewne rozpoznasz intuicyjnie, ale które z poniższych wyrobów uznasz za opakowanie? Podpowiadamy – tylko 2 z nich nie są opakowaniami.

Opakowanie vs produkt

Które z poniższych wyrobów Twoim zdaniem nie są opakowaniami?

  • Torebki do wysyłania pocztą katalogów i czasopism (z zawartością),
  • ozdobne podkładki pod ciasta sprzedawane z ciastem,
  • pudełka na narzędzia,
  • torebki herbaty,
  • szczoteczka do nakładania tuszu do rzęs stanowiąca część zamknięcia opakowania,
  • stalowe butle wielokrotnego użytku używane do różnych rodzajów gazu,
    z wyłączeniem gaśnic.

Odpowiedź może Cię zaskoczyć. Tylko pudełka na narzędzia i torebki herbaty nie są opakowaniami. Identyfikacja opakowań bywa trudna, ale jest kluczowa dla określenia innych obowiązków związanych z wprowadzaniem na rynek produktów w opakowaniach. Jeżeli masz wątpliwości, sprawdź informacje zawarte w rozporządzeniu w sprawie przykładowego wykazu wyrobów, które uznaje się albo nie uznaje się za opakowanie . W rozporządzeniu znajdziesz otwarty katalog wyrobów i poprzez analogię możesz stwierdzić, czy coś jest opakowaniem czy nie.  Możesz również zapytać naszych ekspertów: srodowisko@rev-log.com

Rodzaje opakowań

Opakowania można klasyfikować na różne sposoby, ale nie będziemy zanudzać Cię definicjami z ustawy. Podpowiadamy, jak najłatwiej rozróżniać opakowania i przedstawiamy przykłady opakowań z poszczególnych grup. Zapamiętaj poniższe grupy klasyfikacji:

FAQBLOCK

Obowiązki dla opakowań z różnych grup

Przypisanie opakowania do odpowiedniej grupy ułatwia prawidłową realizację obowiązków środowiskowych i zmniejsza ryzyko kar.

Warto zapamiętać, że wspólnym obowiązkiem dla wszystkich grup jest konieczność osiągania wymaganych poziomów recyklingu odpadów opakowaniowych. Obowiązek ten wynika z rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP). Polega to na tym, że firma, której działalność spowodowała pojawienie się na rynku produktów w opakowaniach, musi sfinansować (lub sfinansować i zorganizować) zebranie z rynku odpadów opakowaniowych i poddanie ich recyklingowi. Nie muszą to być – i zazwyczaj nie są – odpady powstałe z opakowań wprowadzonych przez firmę. Obowiązek może być realizowany dowolnymi odpadami, ale koniecznie w tych samych frakcjach materiałowych, jak wprowadzone opakowania.

Obowiązek zapewnienia poziomów recyklingu może być realizowany przez firmę samodzielnie lub poprzez współpracę z organizacją odzysku opakowań. Istotny wyjątek potwierdzający, jak ważna jest prawidłowa klasyfikacja opakowań, stanowią opakowania wielomateriałowe oraz opakowania zawierające środki niebezpieczne. Dla tych rodzajów opakowań nie jest możliwa bezpośrednia współpraca z organizacją odzysku. Zgodnie z przepisami można zlecić realizację obowiązku izbie gospodarczej, która zawarła z marszałkiem województwa porozumienie dotyczące zbierania i przetwarzania odpadów powstających z opakowań zaliczanych do tych dwóch grup.

W praktyce organizacje odzysku współpracują z izbami gospodarczymi. Możliwe jest podpisanie umowy trójstronnej, na mocy której organizacja odzysku zapewnia osiąganie wymaganych poziomów recyklingu odpadów z opakowań wielomateriałowych i po środkach niebezpiecznych.

Zapamiętaj również, że firmy wprowadzające niektóre opakowania na napoje muszą realizować dodatkowe obowiązki. Opakowania objęte rozszerzonym zakresem obowiązków to:

  • butelki jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do trzech litrów,
  • puszki metalowe o pojemności do jednego litra,
  • butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do półtora litra.

Dla powyższych opakowań konieczne jest osiąganie poziomów zbierania (obowiązek dot. poziomów recyklingu pozostaje bez zmian, tj. należy osiągać oba poziomy – recyklingu i zbierania). W tym celu zostanie uruchomiony system kaucyjny, który zwiększy szansę na zebranie z rynku odpowiedniej ilości opakowań i odpadów opakowaniowych.

W skrócie:

  • w przypadku problemów z identyfikacją opakowań, sprawdź informacje zawarte w rozporządzeniu w sprawie przykładowego wykazu wyrobów, które uznaje się albo nie uznaje się za opakowanie,
  • firma, której działalność powoduje, że na rynek trafiają produkty w opakowaniach musi zapewnić osiągnięcie wymaganego poziomu recyklingu, co w praktyce oznacza, że trzeba zebrać z rynku i poddać recyklingowi odpady opakowaniowe tego samego rodzaju co opakowania wprowadzone przez firmę,
  • obowiązek osiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu może być realizowany przez organizację odzysku opakowań,
  • opakowania wielomateriałowe oraz opakowania zawierające środki niebezpieczne są szczególnymi opakowaniami, dla których organizacja odzysku opakowań nie może bezpośrednio realizować obowiązku osiągania wymaganych poziomów recyklingu (ale może pośrednio poprzez zawarcie umowy trójstronnej: organizacja, izba gospodarcza, wprowadzający),
  • dla niektórych opakowań na napoje wprowadzono dodatkowe obowiązki dotyczące osiągania poziomu zbierania.

O kłamstwach środowiskowych przeczytasz więcej tu: Koniec greenwashingu?

Jak stosować środowiskowe oznakowania produktów i opakowań?

Posted on by Admin

Podstawowym celem środowiskowych oznakowań jest przekazanie konsumentom informacji o zagrożeniach, które powodują odpady powstające z produktów i opakowań. Oznakowania służą także pokazaniu, gdzie należy wyrzucić odpad, w tym czy odpad może być mieszany z innymi rodzajami odpadów (np. czy można wyrzucić zużyty sprzęt elektryczny do pojemnika na odpady komunalne). Oznakowania są również źródłem wiedzy o tym, czy produkty i opakowania nadają się do recyklingu oraz w jakim stopniu pochodzą z recyklingu. Część oznakowań jest wymagana prawnie, a część jest stosowana dobrowolnie. Jakie oznakowanie musisz zapewnić?

Symbol przekreślonego kontenera

Wyobraź sobie, że Twoja firma zajmuje się sprowadzaniem z zagranicy zdalnie sterowanych zabawek zasilanych na baterie. Przede wszystkim zabawka i bateria muszą zawierać symbol przekreślonego pojemnika na śmieci.

Symbol musi być przyklejony lub wygrawerowany. Jedyny wyjątek od tej zasady to sytuacja, w której sprzęt i bateria są za małe i nie można umieścić na nich symbolu w sposób gwarantujący, że będzie on czytelny. Wtedy należy umieścić symbol na opakowaniu lub w dokumentach dołączonych do produktu, np. w instrukcji obsługi, w karcie gwarancyjnej. Niezależnie od sposobu umieszczenia symbolu, musisz dodatkowo wyjaśnić jego znaczenie. Ten obowiązek nie dotyczy sprzętu przeznaczonego dla użytkowników innych niż gospodarstwa domowe. Rozpatrujemy zdalnie sterowaną zabawkę, dla której obowiązek wyjaśnienia symbolu jest intuicyjny, ale co zrobisz, gdy zaczniesz sprowadzać z zagranicy laptopy przeznaczone dla firm? Laptop dla firmy to intuicyjnie sprzęt B2B (przeznaczony dla biznesu), ale zgodnie z przepisami trzeba go uznać za sprzęt B2C (przeznaczony dla gospodarstw domowych). Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym precyzuje, że sprzęt B2C to każdy sprzęt, który potencjalnie może być stosowany w gospodarstwach domowych. Dlatego do laptopa firmowego należy dołączyć wyjaśnienie symbolu przekreślonego pojemnika na śmieci, tak samo jak dla zdalnie sterowanej zabawki. Wyjaśnienie trzeba umieścić na opakowaniu lub w dokumentach dołączonych do produktu.

Wyjaśnienia, których możesz użyć:

  • Nie wyrzucaj zużytego sprzętu do pojemnika na odpady komunalne.
  • Zakaz wyrzucania zużytego sprzętu łącznie z innymi odpadami.
  • Nie mieszaj odpadów ze sprzętu z innymi odpadami.

Dodatkowe informacje dla gospodarstw domowych

Do sprzętu B2C (czyli zabawki, laptopa itp.) należy również dołączyć informację o roli gospodarstw domowych w prawidłowym przetwarzaniu odpadów oraz niebezpieczeństwie niektórych składników sprzętu.

Informacja, którą możesz podać:

Właściwe postępowanie ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym przez gospodarstwa domowe, w tym jego selektywne gromadzenie, przyczynia się do ochrony środowiska poprzez zmniejszenie emisji składników niebezpiecznych zawartych w sprzęcie (również podczas niewłaściwego składowania i przetwarzania).

Pamiętaj, że wyjaśnienie symbolu przekreślonego pojemnika na śmieci jest obowiązkowe w przypadku sprzętu i baterii, natomiast informacja o roli gospodarstw domowych w prawidłowym przetwarzaniu odpadów jest wymagana tylko dla sprzętu B2C (nie dotyczy baterii i sprzętu B2B). 

Informacja o bateriach

Sprowadzając baterie, pamiętaj również, że musi być do nich dołączona informacja o pojemności wyrażonej w mAh. Jest to obowiązek budzący wątpliwości, ponieważ polskie przepisy nie są precyzyjne. Z jednej strony ustawa wskazuje, że baterie przenośne należy oznakować, z drugiej – jako sposób oznakowania przywołuje rozporządzenie unijne dotyczące baterii przenośnych, ale tylko tych, które nadają się do ładowania. Z tego powodu w części dostępnych interpretacji pojawiają się informacje o zwolnieniu baterii przenośnych nienadających się do ładowania (takich jak guzikowe, jednorazowe „paluszki”) z obowiązku umieszczania danych o pojemności. Przeważają jednak interpretacje, że obowiązek podawania pojemności dotyczy wszystkich baterii przenośnych, a oznakowanie ma być zgodne z rozporządzeniem unijnym (nie ma znaczenia, jakich baterii dotyczy rozporządzenie unijne – trzeba stosować określone w nim oznakowanie). 

Problem tkwi w przecinku. W polskiej ustawie błędnie zapisano nazwę rozporządzenia unijnego używając przecinka po słowie „przenośnych”: przepisy dotyczące znakowania baterii i akumulatorów przenośnych, wtórnych (ładowalnych) oraz samochodowych. W rzeczywistości rozporządzenie unijne odnosi się do baterii przenośnych ładowalnych, jak wskazuje nazwa rozporządzenia: przepisy dotyczące znakowania baterii i akumulatorów przenośnych wtórnych (ładowalnych) oraz samochodowych. 

Dodatkowe oznaczenia

Na zakończenie pytanie: czy musisz znakować opakowania, w których sprowadzasz zabawki? Na opakowaniach zazwyczaj możemy znaleźć różne informacje, takie jak: przydatne do recyklingu, wykonane z materiału z recyklingu, nadaje się do ponownego użycia. Warto wiedzieć, że po pierwsze podawanie takich informacji na razie nie jest obowiązkowe, a po drugie – jeżeli są podawane – muszą być zgodne z prawdą. Według obecnych przepisów w Polsce znakowanie opakowań jest dobrowolne. Zgodnie z art. 15 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, można umieszczać na opakowaniach oznakowania wskazujące na:

  • rodzaj materiałów, z których opakowania zostały wykonane,
  • możliwość wielokrotnego użycia opakowania w przypadku opakowań wielokrotnego użytku,
  • przydatność opakowania do recyklingu w przypadku opakowań przydatnych do recyklingu.

Jeżeli zdecydujesz się na stosowanie oznakowania pamiętaj, że należy je umieszczać na opakowaniu lub na naklejonej na nim etykiecie, a jeżeli rozmiary opakowania na to nie pozwalają – na dołączonej do opakowania ulotce informacyjnej, w sposób, który nie stanowi przeszkody dla recyklingu odpadów opakowaniowych. Oznakowanie powinno być wyraźne, widoczne, czytelne i trwałe również po otwarciu opakowania. Wzory oznakowania znajdziesz w rozporządzeniu ministra środowiska z dnia 3 września 2014 r. w sprawie wzorów oznakowania opakowań. 

Weź również pod uwagę założenia PPWR (ang. Packaging and Packaging Waste Regulation), zgodnie z którymi podmioty gospodarcze nie mogą dostarczać ani eksponować etykiet, oznaczeń, symboli lub napisów, które mogłyby wprowadzać w błąd lub dezorientować konsumentów lub innych użytkowników końcowych w odniesieniu do wymogów w zakresie zrównoważoności opakowań, innych właściwości opakowań lub możliwości gospodarowania odpadami opakowaniowymi.

W skrócie:

  • sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz baterie musisz oznakować symbolem przekreślonego pojemnika na śmieci,
  • do sprzętu i baterii musisz dołączyć wyjaśnienie symbolu przekreślonego pojemnika na śmieci,
  • do sprzętu B2C musisz dołączyć informację o roli gospodarstw domowych w prawidłowym przetwarzaniu zużytego sprzętu,
  • do baterii musisz dołączyć informację o pojemności wyrażonej w mAh,
  • oznakowanie opakowań jest nieobowiązkowe, ale jeżeli je stosujesz, musi być zgodne z prawdą, czyli nie możesz kłamać na temat recyklingu.

O kłamstwach środowiskowych przeczytasz więcej tu: Koniec greenwashingu?

Koniec greenwashingu?

Posted on by Admin

Greenwashing, zwany również ekościemą, jest celowym wprowadzaniem w błąd na temat środowiskowych walorów produktów. Badania pokazują, że konsumenci coraz częściej chcą dokonywać świadomych zakupów, preferując wybór towarów wyprodukowanych z poszanowaniem środowiska. Producenci widzą w tym szansę na przyciągnięcie klientów, ale nie zawsze zielony marketing jest zgodny z prawdą. Kłamstwo nie popłaca, o czym już niedługo przekonają się firmy stosujące greenwashing. UE pracuje nad dyrektywą, która ma uszczelnić system środowiskowego oznakowania produktów. Dyrektywa nazywana jest potocznie Green Claims Directive, a jej pełna nazwa to dyrektywa w sprawie uzasadniania wyraźnych oświadczeń środowiskowych i informowania o nich (dyrektywa w sprawie oświadczeń środowiskowych). Co zmienią nowe przepisy?

Smutna prawda o pseudoekologicznym marketingu

W uzasadnieniu do dyrektywy przedstawiono niepokojące dane na temat skali greenwashingu. W dokumencie czytamy, że:

„Komisja przeprowadziła dwa spisy oświadczeń środowiskowych: jeden w 2014 r., a drugi w 2020 r. W badaniach tych przeanalizowano próbę 150 oświadczeń środowiskowych dotyczących szerokiego zakresu produktów pod kątem zgodności z zasadami określonymi w dyrektywie o nieuczciwych praktykach handlowych, tj. jasnością, jednoznacznością,  dokładnością i weryfikowalnością. W badaniu z 2020 r. stwierdzono, że znaczna część oświadczeń środowiskowych (53,3 %) zawiera niejasne, wprowadzające w błąd lub bezpodstawne informacje na temat właściwości środowiskowych produktów w całej UE i w wielu kategoriach produktów. W ramach spisu oświadczeń środowiskowych w 2020 r. przeanalizowano również uzasadnienie takich oświadczeń pod kątem jasności, dokładności oraz stopnia, w jakim są one poparte dowodami, które można zweryfikować. Z analizy wynika, że 40 % oświadczeń było nieuzasadnionych. Wyniki te zostały także potwierdzone w trakcie akcji kontrolnej UE przeprowadzonej w listopadzie 2020 r. przez organy współpracy w zakresie ochrony konsumentów. W przypadku ponad połowy (57,5 %) z 344 oświadczeń dotyczących zrównoważonego rozwoju, które poddano ocenie, organy uznały, że przedsiębiorca nie przedstawił wystarczających elementów, które pozwoliłyby na ocenę prawdziwości oświadczenia. W wielu przypadkach organy miały trudności z ustaleniem, czy oświadczenie dotyczyło całego produktu, czy tylko jednego z jego elementów (50 %), czy dotyczyło przedsiębiorstwa, czy tylko niektórych produktów (36 %) oraz którego etapu cyklu życia produktów dotyczyło (75 %).”

Walka z greenwashingiem

Dyrektywa Green Claims wprowadza obowiązek, aby oświadczenia i oznakowania środowiskowe były sprawdzane przez weryfikatora spełniającego następujące wymagania:

  1. weryfikator jest osobą niezależną od produktu, którego dotyczy oświadczenie środowiskowe, lub od przedsiębiorcy związanego z tym oświadczeniem,
  2. weryfikator, jego kierownictwo najwyższego szczebla oraz pracownicy odpowiedzialni za realizację zadań związanych z weryfikacją nie mogą brać udziału w działalności, która może zagrażać niezależności ich osądów lub wiarygodności w odniesieniu do działań weryfikacyjnych,
  3. weryfikator i jego pracownicy wykonują zadania związane z oceną zgodności z najwyższym stopniem rzetelności zawodowej, muszą posiadać konieczne kwalifikacje techniczne oraz nie mogą być poddawani żadnym naciskom ani zachętom, zwłaszcza finansowym, które mogłyby wpływać na ich osąd lub wyniki działań weryfikacyjnych,
  4. weryfikator dysponuje wiedzą fachową, sprzętem i infrastrukturą wymaganymi do przeprowadzania działań weryfikacyjnych, w odniesieniu do których został akredytowany,
  5. weryfikator dysponuje wystarczającą liczbą odpowiednio wykwalifikowanego i doświadczonego personelu odpowiedzialnego za wykonywanie działań weryfikacyjnych,
  6. pracownicy weryfikatora dochowują tajemnicy zawodowej w odniesieniu do wszystkich informacji uzyskanych podczas wykonywania działań weryfikacyjnych,
  7. jeżeli weryfikator zleca podwykonawstwo określonych zadań związanych z weryfikacją lub korzysta z usług jednostki zależnej, ponosi pełną odpowiedzialność za zadania wykonywane przez podwykonawców lub jednostki zależne, a także ocenia i monitoruje kwalifikacje podwykonawcy lub jednostki zależnej oraz wykonywane przez nich zadania.

Certyfikat zgodności

Rozwiązaniem problemu fałszywych oświadczeń i oznaczeń środowiskowych ma być certyfikat zgodności wystawiany po pozytywnej weryfikacji produktu. Certyfikat ma poświadczać, że oświadczenie lub oznakowanie spełnia wymagania prawne. Oświadczenie może mieć formę fizyczną lub w postaci hiperłącza, kodu QR lub równoważnego środka. Informacje zwarte w oświadczeniu obejmują co najmniej następujące elementy:

  1. aspekty środowiskowe, rodzaje wpływu na środowisko lub efektywność środowiskową objęte oświadczeniem,
  2. w stosownych przypadkach – odpowiednie normy unijne lub międzynarodowe,
  3. podstawowe badania lub obliczenia wykorzystane na potrzeby dokonania oceny, pomiaru i monitorowania wszelkiego wpływu na środowisko, aspektów środowiskowych lub efektywności środowiskowej objętych oświadczeniem, bez pomijania wyników takich badań lub obliczeń oraz wyjaśnień dotyczących ich zakresu, założeń i ograniczeń, chyba że informacje te stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa,
  4. krótkie wyjaśnienie sposobu, w jaki dokonano usprawnień będących przedmiotem oświadczenia,
  5. certyfikat zgodności, dotyczący uzasadnienia oświadczenia oraz informacje kontaktowe weryfikatora, który wystawił ten certyfikat,
  6. w przypadku wyraźnych oświadczeń środowiskowych dotyczących klimatu, które opierają się na kompensowaniu emisji gazów cieplarnianych – informacje na temat zakresu, w jakim opierają się one na takim kompensowaniu i czy dotyczą redukcji lub pochłaniania emisji,
  7. podsumowanie oceny, które jest jasne i zrozumiałe dla konsumentów, do których skierowane jest oświadczenie, i które jest sporządzone w co najmniej jednym z języków urzędowych państwa członkowskiego, w którym składa się oświadczenie.

Kontrola oświadczeń i oznakowań

Dyrektywa zobowiązuje państwa członkowskie do wyznaczenia organów kontrolnych, których uprawnienia obejmują co najmniej:

  1. uprawnienia dostępu do istotnych dokumentów, danych lub informacji odnoszących się do naruszenia przepisów, w dowolnej formie lub w dowolnym formacie, i bez względu na nośnik lub miejsce ich przechowywania, a także uprawnienia do uzyskania informacji, danych lub dokumentów lub sporządzenia ich kopii,
  2. uprawnienia do żądania od każdej osoby fizycznej lub prawnej dostarczenia istotnych informacji, danych lub dokumentów, w dowolnej formie lub w dowolnym formacie i bez względu na nośnik lub na miejsce ich przechowywania w celu ustalenia, czy doszło lub dochodzi do naruszenia przepisów i w celu ustalenia szczegółów dotyczących tego naruszenia,
  3. uprawnienia do wszczynania dochodzeń lub postępowań z własnej inicjatywy w celu doprowadzenia do zaprzestania naruszeń,
  4. uprawnienia do żądania od przedsiębiorców przyjęcia odpowiednich i skutecznych środków zaradczych oraz podjęcia odpowiednich działań w celu zaprzestania naruszenia,
  5. uprawnienia do przyjmowania, w stosownych przypadkach, nakazów sądowych w odniesieniu do naruszeń,
  6. uprawnienia do nakładania kar za naruszenia przepisów.

Kara za greenwashing

Kłamstwo nie popłaca i przekona się o tym firma, która oszukuje w oświadczeniach środowiskowych. Zgodnie z dyrektywą państwa członkowskie muszą zapewnić, aby kary za greenwashing obejmowały:

  1. grzywny, które skutecznie pozbawiają podmioty odpowiedzialne za naruszenia korzyści ekonomicznych uzyskanych w wyniku dopuszczenia się przez nie naruszeń, oraz podwyższenie poziomu takich grzywien w przypadku ponownego naruszenia,
  2. konfiskatę dochodów uzyskanych przez przedsiębiorcę z transakcji obejmujących odnośne produkty,
  3. czasowe wykluczenie na okres maksymalnie 12 miesięcy z procedur udzielania zamówień oraz z dostępu do finansowania publicznego, w tym procedur przetargowych, dotacji i koncesji.

Kara musi być uzależniona od istoty, wagi, zakresu i czasu trwania naruszenia, jego charakteru (tj. umyślnego lub nieumyślnego), kondycji finansowej strony za nie odpowiedzialnej, korzyści ekonomicznych płynących z naruszenia oraz od wszelkich wcześniejszych naruszeń lub innych czynników obciążających.

W skrócie:

  • oświadczenie i oznakowanie środowiskowe musi być zatwierdzone przez weryfikatora, który wydaje certyfikat zgodności,
  • kontrola oświadczenia i oznakowania może obejmować wszystkie dokumenty, które mają związek z produktem,
  • kary za stosowanie greenwashingu są surowe i obejmują nawet czasowe wykluczenie z rynku.